Ποιο είναι το αντίθετο ενός διαβαθμισμένου μαθήματος;
Θα ήταν να ειπωθεί στους μαθητές κάτι σαν: “Διαβάστε τη σελίδα εννιά του επιστημονικού άρθρου, γράψτε μια λεπτομερή έκθεση σε σχέση με το θέμα που πραγματεύεται και να την έχετε έτοιμη μέχρι την Τετάρτη”.….
Ας ξεκινήσουμε συμφωνώντας ότι ένα διαβαθμισμένο μάθημα και οι διαφοροποιημένες οδηγίες είναι δυο διαφορετικά πράγματα. Διαβάθμιση σημαίνει να σπάσει το μάθημα σε μεγάλα κομμάτια και στη συνέχεια να δοθεί ένα εργαλείο ή μια δομή παράλληλα με κάθε κομμάτι.
Όταν, για παράδειγμα, εφαρμόζουμε τη διαβάθμιση στην ανάγνωση θα μπορούσαμε να δούμε το κείμενο και να συζητήσουμε για τις λέξεις κλειδιά ή να σπάσουμε το κείμενο σε κομμάτια, να το διαβάζουμε και να συζητάμε καθώς εξελίσσεται η ανάγνωση.
Με τη διαφοροποίηση θα δίναμε πιθανώς σε κάποιο παιδί ένα τελείως διαφορετικό κείμενο να διαβάσει ή θα μικραίναμε την έκταση του κειμένου ή θα το μετατρέπαμε ενώ θα μπορούσαμε να τροποποιήσουμε και τις ακόλουθες ασκήσεις.
Όταν, για παράδειγμα, εφαρμόζουμε τη διαβάθμιση στην ανάγνωση θα μπορούσαμε να δούμε το κείμενο και να συζητήσουμε για τις λέξεις κλειδιά ή να σπάσουμε το κείμενο σε κομμάτια, να το διαβάζουμε και να συζητάμε καθώς εξελίσσεται η ανάγνωση.
Με τη διαφοροποίηση θα δίναμε πιθανώς σε κάποιο παιδί ένα τελείως διαφορετικό κείμενο να διαβάσει ή θα μικραίναμε την έκταση του κειμένου ή θα το μετατρέπαμε ενώ θα μπορούσαμε να τροποποιήσουμε και τις ακόλουθες ασκήσεις.
Με πιο απλά λόγια, διαβάθμιση είναι αυτό που γίνεται σε πρώτο στάδιο με τα παιδιά, κι έπειτα με τους μαθητές που δυσκολεύονται ίσως χρειαστεί διαφοροποίηση διαμορφώνοντας με άλλον τρόπο κάποια άσκηση ή προχωρώντας σε κάποιες διευκολύνσεις για τους συγκεκριμένους μαθητές, όπως η επιλογή ενός πιο προσιτού κειμένου ή μιας εναλλακτικής άσκησης. Το κοινό σημείο και των δυο μεθόδων είναι η ανάγκη να γνωρίζει ο εκπαιδευτικός τον ιδιαίτερο τρόπο εξέλιξης των μαθητευομένων, το λεγόμενο ZPD, σύμφωνα με την ερευνήτρια Eileen Raymond. Το τελευταίο ορίζει την απόσταση ανάμεσα σε ό,τι μπορεί να κάνει μόνο του ένα παιδί και στην επόμενη γνώση, την οποία μπορεί να βοηθηθεί να αποκτήσει με επαρκή βοήθεια.
Ακολουθούν, λοιπόν, ορισμένες στρατηγικές διαβαθμισμένης διδασκαλίας, οι οποίες είναι δυνατό να φανούν χρήσιμες:
- Δείξε και πες
Πόσοι από εμάς δεν υποστηρίζουμε ότι μαθαίνουμε καλύτερα βλέποντας κάτι παρά ακούγοντάς το; Η επίδειξη για τους μαθητές αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της διαβάθμισης.
– Δοκιμάστε τη δραστηριότητα “γυάλα ψαριού”, στην οποία μια μικρή ομάδα παιδιών στέκεται στο κέντρο και περικυκλώνεται από την τάξη. Η ομάδα του κέντρου, δηλαδή η γυάλα ψαριού, εκτελεί μια δράση την οποία πρέπει να αντιγράψει η μεγαλύτερη ομάδα της τάξης.
– Παρουσιάζετε πάντα στους μαθητές το αποτέλεσμα ή το παραγόμενο πριν το κάνουν. Εάν για παράδειγμα οργανώνουμε ένα θέμα βασισμένο σε μια έρευνα, είναι απαραίτητο να παρουσιαστεί ένα μοντέλο βήμα προς βήμα με διαγράμματα ή κατηγορίες.Ο εκπαιδευτικός είναι δυνατό να καθοδηγήσει τους μαθητές σε κάθε στάδιο της διαδικασίας.
– Πείτε δυνατά τις σκέψεις σας, γεγονός που επιτρέπει να σχηματοποιείται η διαδικασία της σκέψης καθώς διαβάζεται ένα κείμενο, λύνεται ένα πρόβλημα ή σχεδιάζεται ένα πρόγραμμα.
2.Βασιστείτε σε προηγούμενες γνώσεις
Ζητήστε από τους μαθητές να μοιραστούν τις δικές τους εμπειρίες και ιδέες σχετικά με ένα θέμα ή αντικείμενο μελέτης και στη συνέχεια ζητήστε τους να το συνδέσουν με τις ζωές τους. Μερικές φορές, ίσως χρειαστεί να κάνετε κάποιες προτάσεις ώστε να τους οδηγήσετε σε συσχετισμούς.
- Παραχωρήστε στα παιδιά χρόνο να μιλήσουν
Οι μαθητές χρειάζονται χρόνο για να κατανοήσουν και να εκφράσουν με ευκρίνεια τη νέα γνώση μέσα στην κοινότητα των άλλων μαθητευομένων με τους οποίους έζησαν την ίδια μαθησιακή εμπειρία. Οι δομημένες συζητήσεις, η ανταλλαγή σκέψεων ανά δυο ή σε ομάδες τριών και άλλου τύπου δομημένοι διάλογοι βάσει χρόνου λειτουργούν πολύ καλά στα παιδιά ανεξάρτητα από το επίπεδο ωριμότητάς τους.
- Λεξιλόγιο προ διδασκαλίας
Λεξιλόγιο προ διδασκαλίας δε σημαίνει να διαλέξουμε μια δωδεκάδα λέξεις από ένα κεφάλαιο και να αναθέσουμε στα παιδιά να ανατρέξουν στη σημασία τους και να τη σημειώσουν. Αντίθετα, μια τεχνική είναι να παρουσιάσουμε στα παιδιά τις λέξεις μέσα από φωτογραφίες, σε ένα πλαίσιο με αντικείμενα που γνωρίζουν και για οποία ενδιαφέρονται. Χρησιμοποιήστε αναλογίες, μεταφορές και καλέστε τους μαθητές να δημιουργήσουν ένα σύμβολο ή μια ζωγραφιά για κάθε λέξη. Επιπλέον, δώστε χρόνο για συζήτηση των λέξεων σε μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες. Μόλις γίνουν όλα αυτά μπορούν να εμφανιστούν τα λεξικά και μόνο για να συγκρίνουν αυτές τις λέξεις με άλλους όρους που έχουν ήδη ανακαλύψει μόνοι τους. Με αυτόν τον τρόπο είναι έτοιμοι να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις του κειμένου.
- Χρήση οπτικής βοήθειας
Αραχνοδιαγράμματα, εικόνες, πίνακες, γραφικές παραστάσεις είναι δυνατό να χρησιμεύσουν ως εργαλεία διαβάθμισης. Τα αραχνοδιαγράμματα είναι αρκετά συγκεκριμένα και βοηθούν τα παιδιά να αναπαραστήσουν οπτικά τις ιδέες τους, να οργανώσουν πληροφορίες, να κατανοήσουν περιεχόμενα όπως ακολουθίες, αίτια και αποτελέσματα. Το αραχνοδιάγραμμα δε θα πρέπει να είναι το αποτέλεσμα αλλά περισσότερο ένα εργαλείο διαβάθμισης, το οποίο καθοδηγεί τα παιδιά και συμβάλλει στον τρόπο σκέψης τους ώστε να μπορούν να το εφαρμόσουν. Σκεφτείτε αυτά τα εργαλεία ως βοηθητικές ρόδες, είναι προσωρινά και μπορούν να αποσυρθούν.
- Παύση, Ερώτηση, Παύση, Επανάληψη
Πρόκειται για έναν υπέροχο τρόπο να ελέγξουμε εάν τα παιδιά έχουν κατανοήσει την ώρα που διαβάζουν ένα κομμάτι από ένα δύσκολο κείμενο ή μαθαίνουν κάποιο καινούριο περιεχόμενο. Ξεκινάμε με μια καινούρια ιδέα προερχόμενη από συζήτηση ή από ένα κείμενο. Στη συνέχεια σταματάμε δίνοντας χρόνο για σκέψη, έπειτα κάνουμε μια στρατηγική ερώτηση και σταματάμε πάλι. Οι ερωτήσεις είναι σημαντικό να ακολουθούν μια στρατηγική, να είναι συγκεκριμένες και ανοιχτού τύπου. Κρατήστε ενεργούς τους μαθητές αναθέτοντας σε κάποιον να αναφέρει με λίγα λόγια το νόημα όσων ειπώθηκαν, ανακαλύφθηκαν, συζητήθηκαν. Εάν τα παιδιά κολλήσουν σε κάποια ερώτηση, δώστε τη δυνατότητα να συζητηθεί με τους διπλανούς τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου